Als ontwerper van ruimtes waar mensen kunnen floreren, weet ik dat niet alleen het oog, maar vooral ook het oor bepaalt hoe je een ruimte ervaart. Oké, de een is er gevoeliger voor dan de ander, maar effect heeft het op ons allemaal. Wie mij alles over maatregelen tegen storende geluiden kan vertellen is Gijs van Wijk van Akoestiek Comfort. Hij is graag bereid mij rond te leiden in een door hem akoestisch verbeterde bedrijfsruimte, nabij Schiphol.

Alarmsysteem aan in rumoerige ruimtes

Ben ik een uitzondering dat ik wegvlucht van al die geluiden om mij heen als ik me wil concentreren? Vooral van pratende mensen die ik nét niet kan verstaan?  Of ik het wil of niet, mijn oren spitsen zich als vanzelf. Gelukkig blijkt dat geen afwijking te zijn, zo leer ik van het Centre for People and Buildings (CfPB). Tijdens hun derde lustrum presenteerden ze wat vijftien jaar onderzoek aan kennis heeft opgeleverd. Beslist de moeite waard. Ik leen slechts twee veelzeggende afbeeldingen over geluid en akoestiek.

Inmiddels weten we ook dat die aanhoudende stroom menselijke geluiden ons brein steeds weer alarmeert.  Het zet het lichaam in constante paraatheid. Met alle gevolgen van irritatie, energieverlies en aanhoudende stress van dien. Wat dat met de kwaliteit van je werk doet, laat zich raden.

Ik hoor zoveel mensen om mij heen klagen over hun rumoerige werkomgeving. Om over klaslokalen waar 30 leerlingen opeengepakt zitten nog maar te zwijgen. Er is geen ontsnappen aan.

Richtlijnen achterhaald

Al wandelend met Gijs door het gebouw vraag ik hoe het toch mogelijk is dat er zo weinig rekening wordt gehouden met geluidshinder. Open kantoortuinen groeien tegen de klippen op.

“De meeste bedrijven, architecten en inrichters zijn zich hiervan nog onvoldoende bewust. De akoestische kennis in Nederland is ontoereikend omdat we de nieuwe geluidsproblemen van de moderne en open werkomgeving niet met de juiste maatregelen in overeenstemming brengen met de laatste richtlijnen.

Gijs legt uit dat de huidige richtlijnen voor akoestische maatregelen jaren geleden zijn opgesteld. “Er zijn wel wat updates verschenen, maar zolang de vrijblijvendheid en de geringe investeringsbereidheid hoogtij vieren, verbetert er weinig. De richtlijnen zijn niet gericht op (lager) stemgeluid maar op mechanische geluiden zoals printers en koelinstallaties. Het flexibel werken in open ruimtes in combinatie met het toepassen van harde materialen brengt nieuwe geluidsproblemen met zich mee. Vaak moet dan achteraf alsnog naar akoestische maatregelen worden gezocht. Helaas zijn ‘t meestal lapmiddelen omdat ze maar een marginaal effect hebben”.

Naar audiocomfort

“Wat er hoognodig moet gebeuren is heel voor de hand liggend. Bij nieuwbouw of renovatie moeten meteen bouwtechnische maatregelen voor akoestisch comfort meegenomen worden. Een akoestisch plafond is een basiselement om geluidsproblemen te lijf te gaan. Nog beter is zo’n plafond te combineren met verticale geluidsabsorberende panelen met een glaswand. En wellicht een akoestiek expert bij de bouwplannen betrekken”.

Afgelopen februari heb ik weer heerlijk lopen struinen bij Material Experience, een onderdeel van de Bouwbeurs. Daar waren volop stands met de meest uiteenlopende en soms zelfs prachtige akoestische oplossingen. Mocht de hinder onoverkomelijk worden. Veel beter is natuurlijk geluidsproblemen te voorkómen.  Weet je wat daarvoor overigens doeltreffend en prettig werkt? Planten(wanden) en fijn kabbelende waterbronnen. Zodat we ons weer natuurlijk veilig voelen en het alarmsysteem even rust krijgt. Net als wij.

Inspirerend pleidooi over ontwerpen voor onze oren

Meer horen? Kijk en vooral luister naar de TED talk van Julian Treasure.  Een echte eye-opener euhh ear-opener voor architecten. Of voor je baas of voor jezelf. Ook als jij géén last hebt van rumoerige ruimtes.